

Artikülatör, diş hekimliğinde, bir hastanın üst ve alt çenesinin konumunu ve çenelerin birbirine göre hareketlerini laboratuvar ortamında taklit etmek için kullanılan mekanik bir cihazdır. Bu cihazlar, hastadan alınan ağız içi ölçülerle hazırlanan alçı modellerin üzerine yerleştirilir.
Bir artikülatör, çene eklemini (temporomandibular eklem) ve dişlerin kapanış ilişkisini (oklüzyon) simüle ederek, diş protezleri (kron, köprü, protez vb.) ve ortodontik apareylerin daha doğru bir şekilde tasarlanmasını ve üretilmesini sağlar.
Artikülatör, diş hekiminin ve teknisyenin, hastanın ağzı dışında, çene hareketlerini ve kapanış ilişkilerini detaylı bir şekilde incelemesine olanak tanır. Bu sayede, protezlerin fonksiyonel ve estetik açıdan en iyi şekilde uyum sağlaması hedeflenir. Artikülatörler, basit tiplerden karmaşık, ayarlanabilir tiplere kadar çeşitlilik gösterir.
Artikülatörler, diş hekimliğinde, özellikle protez ve restoratif diş hekimliği alanında önemli bir rol oynar. Bu cihazlar, doğru bir oklüzyon (kapanış) ve çene dinamiği sağlamak için kullanılır. Artikülatörlerin başlıca kullanım alanları ve uygulama şekli şöyledir:
Artikülatörlerin kullanım şekli hassas ölçü alma ve montajlama adımlarını içerir. Öncelikle, hastanın üst ve alt çenesinden alçı modeller alınır. Bu modeller, kayıt maddesi (örneğin mum) ile doğru kapanış pozisyonunda birleştirilir. Modeller, artikülatörün çene eklemini taklit eden menteşe kısmına monte edilir. Artikülatörün ayarları, hastanın çene hareketlerine göre (yanal, ileri-geri) ayarlanır. Montaj tamamlandıktan sonra protez veya restorasyon, bu mekanik sistem üzerinde hazırlanır ve ayarlanır.
Artikülatörler, dental protezlerin başarısı ve hasta konforu için bir dizi önemli teknik özelliğe sahiptir. Bu özellikler, çene hareketlerinin doğru bir şekilde simüle edilmesini sağlar.
Bu özellikler, artikülatörlerin dental restorasyonların fonksiyonel ve estetik kalitesini artırmada temel bir araç olmasını sağlar.